Hamstraat, geschiedenis van glorie en verval – door Ben Bongaards
De Hamstraat, met wat galgenhumor zou je haar een schoolvoorbeeld kunnen noemen van de eigentijdse wijze van omgaan met eeuwen geschiedenis die zijn neergeslagen in het steen van historische gebouwen en straten. In zekere zin kan het niet perfecter. We zien de relatieve rijkdom van de geschiedenis terug in de panden in de westelijke stratenwand. Hier en daar wat al te royaal overgoten met het sop van de overigens prestigieuze Bossche School, maar mooi en representatief voor Grave, zoals het zich graag ziet. De oostelijke stratenwand zou dan historiegetrouw het tijdperk in leven houden van de crisis van de dertiger jaren die zich heeft doen gelden tot lang na de Wederopbouw.
Ik ben begonnen met een boutade. Humor vindt vaker haar bron in ellende… Het is er niet minder triest om te constateren hoe de straat er al jaren bij ligt. De gemeente beschikt in principe over deugdelijke instrumenten om de strijd aan te binden met onverklaarbaar bewoonde en onbewoonbaar verklaarde woningen. Het gebeurt niet. Het blijft bij praten of zo u wilt, leuteren. Op het moment lijkt er weer iets van een oplossing gevonden, maar zoals u inmiddels ook wel weet, zegt dat bij lange na niet alles in onze vesting. Eerst zien en dan geloven…
Op zich is het al een ergerlijk gegeven dat de bewoners van de Hamstraat al een decennium of drie vier aan de achterste mem hangen in de Graaf, om maar eens te putten uit grootvaders agrarische woordenschat. Het is bij lange na niet de enige ergernis. Onze straat is in de tachtiger jaren nogal historiserend vormgegeven waar het gaat om de trottoirs waardoor wij geen gladde granieten stoepen nodig hebben om de nek te breken. De malheur van de Klinkerstraat en de Rogstraat… Ik zie regelmatig dappere oudere stadsgenoten in de Hamstraat voorbijkomen achter een rollator. Noodgedwongen lopen die midden op straat, omdat de voetpaden, of wat daarvoor moet doorgaan, om de paar meter verspringen en allemaal zo schots en scheef liggen, dat ook stabiele voetgangers er hun nek breken, als ze niet voortdurend kijken waar ze hun voeten plaatsen…
- Hamstraat 2013
Stel je nou voor dat de gemeente het licht zou zien en dat er opeens wel iets gaat gebeuren in de Hamstraat… Dan ligt daar een verlanglijstje klaar, dat ook de Wijkraad Binnenstad op de agenda heeft gezet. Het zou een lief ding waard zijn, als de bewoners van de straat dan eens een keer echt gehoord worden en de gemeente zich daar eens een keer echt iets aan gelegen zou laten liggen. De straat is smal en krap, een extra reden om de ruimte optimaal te benutten en bij de aankleding rekening te houden met de wensen die hier leven.
Die wensen: eerst de krotten en overige gribus saneren en zo mogelijk restaureren of vervangen. De werkzaamheden van Mooiland Maasland onlangs aan een van de belendende panden laten zien dat er met wat goede wil al snel een veel beter beeld te scheppen valt. Vervolgens zou dan de straat zelf een ‘make-over’ moeten krijgen. De nieuwe Hamstraat zou daarmee een woonstraat moeten worden met een vleugje negotie als bescheiden knipoog naar de roem van weleer van Grave als economisch centrum. Het zal wel niet redelijk te maken zijn om de straat autovrij te maken; anders zou dat met stip een opsteker kunnen zijn. Ook voor de begaanbaarheid voor mensen met een handicap die hier in allerlei varianten vertegenwoordigd zijn. Eigenlijk niet meer dan normaal om daar het beeld en de bruikbaarheid van de straat op aan te passen. Plus dat het voor iedere voetganger een lang gekoesterde wens is, dat hij kan lopen, wandelen of flaneren, al naar gelang de luim en het jaargetijde. Ook leuk voor toeristen, trouwens…
De Hamstraat. Alleen omwille van overwegingen van veiligheid en dienstverlening aan de meest kwetsbare burgers is het vijf voor twaalf om daar nu eindelijk eens echt aan de slag te gaan. De veiligheid van de gevels en daken in de straat en, zeker niet minder, die van de verkeersdeelnemers die talloze onnodige, onzinnige, historiserende frutsels moeten overwinnen om van A naar B te komen. ‘Historiserend’ betekent dan dat gepoogd wordt te laten zien hoe het er vroeger uitzag. Daarbij wordt zichtbaar over het hoofd gezien dat de geschiedenis veel langer en kleurrijker is dan het beeld dat er van geschapen wordt. De geloofwaardigheid wordt dan het kind van de rekening. Het straatbeeld van de geschiedenis was namelijk veel levendiger dan nu gesuggereerd kan worden. Zo wordt het een al gauw een kwestie van ‘ik wil wel maar ik kan niet’. En er is niets dat zo gauw irriteert als dat. © Ben Bongaards (Ben heeft eerder over de Hamstraat geschreven, voor nog 2 columns klikt u HIER. )