Nee, dat is niet een gebochelde man die een schone Graafsche aan een touw naar boven hengelde. Het is ook geen ambtenaar die de geheimen van Wisseveld aan de grote klok hing en nu in een armoedige caravan woont. We hebben het hier over onze beiaardier: Albert van Woerden. We vroegen hem uitleg over het carillon en de toren. Een troosteloos geheel die toren op dit moment en er komt geen geluid uit. Als we niet oppassen blijft dat nog jaren zo en de meeste burgers van Grave vragen zich af wat er gaat gebeuren en dat mailde men ons dus ook. De gemeente hult zich al tijden in stilzwijgen dus luiden wij de noodklok maar vast. Op een mail van ons met de vraag wat de burger ervan denkt, kwamen nota bene –echt waar en hoe is het mogelijk- de twee eerste reacties achtereenvolgens van twee bewoners, met een visueel en een auditief functionele beperking. “Zo snel mogelijk de klokjes weer laten klinken!” en. . . . “De toren laten staan want mogelijk zitten er zeldzame vleermuizen”. En dat geeft al heel juist aan dat het om de klank en de muziek maar ook om het exterieur van de toren met het carillon gaat.
Het carillon, de geschiedenis; Rond 1969 bracht de bevolking van Grave een flink bedrag op om het carillon aan te schaffen. Oorspronkelijk 12 klokken en dat is eigenlijk een begin voor een echt volwaardig carillon. Je moet dat zien als een piano waarbij de lage en de hoge tonen (akkoorden) gewoon niet op je toetsenbord zitten. Ik kan daar zelf niets mee, maar een echte pianovirtuoos misschien nog wel. (Complimenten aan Albert dus.) In 1980 zijn er 3 extra klokken bijgeplaatst en burgemeester Grotenhuis vroeg om -naast de ‘automaat’- ook een echte beiaardier te laten spelen. Dat werd dus Albert van Woerden. Hij speelde sinds 1980 wekelijks op vrijdagmorgen tijdens de weekmarkt, maar ook bij speciale gelegenheden, festiviteiten, bruiloften. Soms ook verzoeknummers! Daarnaast speelde een automaat elk hele uur van 08.00-18.00 één minuut een liedje, leuk was dat! Het huidige carillon is een on-dynamisch carillon. Dat wil ongeveer zoiets zeggen als een piano waarmee je geen piano, -mezzo of forte kunt onderscheiden maar uitsluitend op 1 geluidssterkte kunt spelen. Soort goedkoopste keybord dat je je kunt voorstellen. Met een dynamisch carillon kan je dus hard en zacht, piano en forte spelen. (Misschien wel handig voor de toekomstige bewoners.) Overigens is er een uitgebreid onderzoek gedaan naar de akoestische gevolgen voor de toekomstige bewoners van Hart van Grave. U kunt dat lezen, het is openbaar en gepubliceerd namelijk. Door BRO-Tegelen en K+ Adviesgroep werd onderzoek gedaan waar de beiaardier naar zijn zeggen overigens niet van op de hoogte is. Zoiets zou kunnen zegt hij, maar dan wel met een hoogwerker met een mobiel beiaard via de klokkengieterij. Benieuwd of dat ook zo is uitgevoerd? Heeft iemand dat opgemerkt?
De huidige staat van het klokkenspel; Er zijn dus 15 klokken. Op dit moment lijken minstens 3 klokken te zijn beschadigd, mogelijk door gebrek aan onderhoud en gevreesd wordt dat nog meer klokken het binnenkort gaan opgeven of het zelfs al hebben opgegeven! Het minimale aantal klokken voor een echt carillon is 32 stuks (voor nood) maar een echt carillon heeft 48 klokken. Goed, je kunt misschien niet alles hebben maar 15 klokken waarvan er 3 niet goed meer zijn kan dus echt niet.
De toekomst en de wensen; Duidelijk is dat de mailbox van de Wijkraad Binnenstad volstroomt met mails van burgers die het klokkenspel absoluut zo snel mogelijk aan de praat willen hebben en bovendien iets aan de buitenkant willen verfraaien. (Over dat laatste straks meer.) De firma Petit & Fritsen is gespecialiseerd als klokkengieterij voor het maken van carillonklokken. Albert van Woerden vertelt ons dat een uitbreiding van het huidige carillon (van 12 functionerende klokjes) naar een volwaardig carillon een slordige € 200.000,= zou kosten. Dan hebben we een 48 klokkenbeiaard en een speeltafel met pennenklavier. De beiaardier kan dan ook samen met de Harmonie muziekstukken spelen en dat lijkt me helemaal het absolute summum! Een beetje stad heeft dat gewoon toch? Nu heb ik ook van een enkeling gehoord dat zo’n standaard-automaatje wel aardig is maar gelooft u mij, dat is slechts de mening van de enkeling.
De toekomst en . . Meneer Pastoor; Laat de Wijkraad nu ergens de klok hebben horen luiden. . . . het schijnt dat onze meneer pastoor nog een echt pennenklavier ter waarde van zo’n € 25.000,= op zolder heeft liggen. Hij wil dit met plezier doneren voor een goed carillon. Maar….wel in ruil voor …..de aanstraling van onze Elisabethkerk. (Nee, niet de instraling, dat bedoelen we niet.) Die verlichting/aanstraling kost wel wat. En dat was een discussiepunt tot voor kort in de gemeenteraad. Of zou het dat weer kunnen worden? Als u er iets voor voelt als burger? Lijkt me een zeer goede ruil.
De toekomst en de buitenkant; Over de buitenkant van de toren is vrijwel iedereen het eens; een foeilelijk ding dat totaal niet meer past in het nieuwe Hart van Grave. Ideeën genoeg; bepleisteren, eenzelfde steen (2 soorten) eromheen als de rest van Hart van Grave, opnieuw voegen, een mooie zitbank erbij, groenvoorziening, misschien wisseltentoonstellingen onderin de zuil achter glas, van alles is mogelijk. O ja, en de wens van de beiaardier is natuurlijk een echt dak er op. In dezelfde stijl als de omliggende panden. Doe ons en uzelf een plezier: Hang het aan de grote klok! Bespreek het en laat het weten aan de Wijkraad Binnenstad. Wij zullen de gemeenteraad een advies geven en vragen om actie aan de hand van uw mening.
“Zo spoedig mogelijk de klokjes weer horen klinken”. Dat is de heersende mening in de stad Grave. Jan Timmermans liet een tijd geleden al weten zich hard te willen maken voor in elk geval een herstel, maar liefst uitbreiding van het carillon, zonodig via een comité. En overigens liet Huub Linders (namens Van der Horst) destijds in de Graafsche Courant ook al weten dat het carillon waardevol is voor Grave en Hart van Grave. Met hartelijke dank aan Albert van Woerden voor zijn bijdrage aan dit artikel.
Hester Kruizinga